30/11/2022
Tên đề tài: “Nghiên cứu các tính chất dẫn điện và nhiệt động của sắt và các hợp kim ở áp suất cao”.
Chuyên ngành: Vật lý lý thuyết và Vật lý toán; Mã số: 9440130.01
Cán bộ hướng dẫn khoa học: Hướng dẫn 1: PGS. TS. Hồ Khắc Hiếu
Hướng dẫn 2: GS. TSKH. Nguyễn Xuân Hãn
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - ĐHQGHN
Hội đồng chấm luận án gồm các thành viên trong và ngoài trường:
|
1 |
GS.TS. Nguyễn Quang Báu |
Chủ tịch |
|
2 |
GS.TS. Đặng Văn Soa |
Phản biện |
|
3 |
PGS. TS. Phan Hồng Liên |
Phản biện |
|
4 |
PGS.TS. Bùi Đức Tĩnh |
Phản biện |
|
5 |
PGS.TS. Cao Thị Vi Ba |
Thư ký |
|
6 |
TS. Nguyễn Thị Thanh Nhàn |
Ủy viên |
|
7 |
TS. Tống Sỹ Tiến |
Ủy viên |
Tóm tắt nội dung luận án:
Những năm gần đây, các nghiên cứu tính chất điện và nhiệt động của vật liệu dưới áp suất cao đang phát triển mạnh mẽ và trở thành một đề tài có tính thời sự, đặc biệt là trong các lĩnh vực lý thuyết chất rắn, địa vật lý, vật lý thiên thể và vật lý hạt nhân [1, 2]. Sắt và hợp kim sắt là các loại vật liệu được sử dụng phổ biến lâu đời nhất trên Trái Đất. mang đến những giá trị to lớn trong các ngành xây dựng, công nghiệp hằng hải, giao thông vận tải, y sinh cũng như các vật dụng hằng ngày trong đời sống con người.
Ở tầm vĩ mô hơn, sắt và các hợp kim của sắt chiếm phần lớn trong tâm lõi Trái đất, do đó các tính chất vật lý của chúng chứa thông tin quan trọng trong việc nghiên cứu nghiên cứu thành phần, cấu trúc và sự vận động, tiến hóa của lõi Trái đất [1-3].
Các kết quả mới của luận án:
+ Trên cơ sở kết hợp mô hình Debye phi điều hoà với định luật nóng chảy Lindemann và đề xuất của Burakovsky về sự phụ thuộc thể tích của hệ số Grüneisen, luận án nghiên cứu ảnh hưởng của áp suất đến các đại lượng nhiệt động của kim loại sắt và hợp kim của sắt, cụ thể là:
Xây dựng được biểu thức giải tích tường minh phụ thuộc vào thể tích (áp suất) của tần số Debye, nhiệt độ Debye, độ dịch chuyển tương đối bình phương trung bình hay hệ số Debye-Waller (DWF) và nhiệt độ nóng chảy của sắt. Kết quả tính số cho thấy khi áp suất tăng sẽ dẫn đến sự tăng nhanh của tần số Debye, nhiệt độ Debye và nhiệt độ nóng chảy, và sự giảm nhanh của hàm DWF.
Thiết lập được biểu thức giải tích tường minh phụ thuộc áp suất và nồng độ pha tạp của độ dịch chuyển bình phương trung bình (MSD) và DWF của các hợp kim sắt. Kết quả tính số cho hợp kim cấu trúc B2 Fe-Si cho thấy khi áp suất tăng thì tần số Debye tăng nhanh và DWF giảm mạnh. Khi khảo sát ảnh hưởng của nồng độ Cr đến tính chất nhiệt động của hợp kim Fe-Cr, chúng tôi đã chỉ ra rằng, nhiệt độ Debye của hợp kim Fe-Cr tăng dần trong khi MSD lại giảm dần khi nồng độ Cr tăng. Các kết quả tính toán của chúng tôi đã được so sánh với các dữ liệu thực nghiệm thu thập được và cho thấy sự phù hợp tốt.
+ Dựa trên kết quả nghiên cứu sự phụ thuộc áp suất của nhiệt độ Debye, chúng tôi đề xuất một cách thức tiếp cận lý thuyết cho phép xác định ảnh hưởng của áp suất đến điện trở suất của kim loại sắt và các hợp kim. Kết quả tính toán số chỉ ra rằng điện trở suất của sắt và các hợp kim sắt (Fe-Ni, Fe-Si) giảm nhanh theo áp suất và tiến đến giá trị bão hòa ở áp suất và nhiệt độ cao.
Khả năng ứng dụng thực tiễn:
+ Các kết quả tính số thu được phù hợp tốt với thực nghiệm cho thấy rằng cách tiếp cận lý thuyết mà luận án xây dựng có thể được sử dụng để tiên đoán các tính chất nhiệt động cũng như dẫn điện của sắt và các hợp kim sắt dưới ảnh hưởng của áp suất.
+ Các tính chất nhiệt động của sắt và các hợp kim sắt ở áp suất cao là thông tin quan trọng cho các nghiên cứu về Trái Đất và các hành tinh.
  
|
Một số hình ảnh tại buổi lễ bảo vệ luận án tiến sĩ
Hội đồng chấm luận án đã thống nhất và kết luận: Luận án đã đáp ứng những yêu cầu về nội dung và hình thức của một luận án tiến sĩ chuyên ngành Vật lý lý thuyết và Vật lý toán. Hội đồng đã thống nhất đề nghị cấp bằng tiến sĩ chuyên ngành Vật lý lý thuyết và Vật lý toán cho Nghiên cứu sinh Nguyễn Thị Hồng .
Xin chúc mừng Tân Tiến sĩ Nguyễn Thị Hồng ./.